dinsdag 26 november 2013

Fotografie als een bericht aan de wereld

Een van de bekendste foto’s ter wereld is die van de strijd op leven en dood van het dertienjarige meisje Omayra Sanchez, die één van de slachtoffers van de vulkaanuitbarsting in Colombia in 1985 was. Hetzelfde jaar kreeg fotograaf Frank Fournier voor deze foto de hoogste World Press Photo prijs.

World Press Photo (WPP) is een onafhankelijke non-profitorganisatie, die in Amsterdam in 1955 werd opgericht door de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten. Haar doel is het steunen van journalistiek en documentaire fotografie. WPP streeft naar wereldwijde belangsteling voor dit soort fotografie en de waardering ervan. Elk jaar wordt door de stichting de meest prestigieuze fotografiewedstrijd georganiseerd, die wordt begeleid door een tentoonstelling van de succesvolste foto’s. De eerste WPP-tentoonstelling in Praag vond plaats in 1990, kort na de Fluwelen Revolutie.

Net zoals Tsjechië heeft Nederland ook één keer de hoogste prijs World Press foto van het jaar gewonnen. In 1958 was het de Tsjechische fotograaf Stanislav Tereba met zijn foto van de doelman Miroslav Čtvrtníček in de regen tijdens de voetballwedstrijd van Sparta Praha tegen Černá Hvězda Bratislava. In 1967 won Co Rentmeester, die een commandant uit Vietnamoorlog fotografeerde. De foto van Rentmeester was een unicum – het was de eerste kleurenfoto, die de prijs ontving.

Noch de de foto van Tereba noch die van Rentmeester was zo heftig als die van Fournier. Omayra Sanchez was een gewoon Colombiaan meisje met een ongelukkig lot. In de nacht tijdens de vulkaanuitbarsting rende ze met haar familie naar een hogere plek om zich in veiligheid te brengen. Toen ontdekte ze, dat haar broer niet bij de familie was en ging terug om hem te halen. Op dat moment werd ze geraakt door de moddermassa, die door het dorp vloeide. Drie dagen later was Fournier op de hoogte gebracht van haar verhaal. Omayra kon de vieze modder niet uit: er was geen moderne technologie beschikbaar, die haar kon helpen. De enige oplossing bleek de amputatie van haar benen, maar onder die omstandigheden, kon dat helemaal niet gerealiseerd worden. Fournier besefte, dat het enige, wat hij kon doen, was een foto van haar te maken, zodat hij later de wereld op de hoogte kon brengen van haar verhaal.

‘Toen ik de knop van mijn fototoestel indrukte, voelde ik me absoluut weerloos voor dat meisje, die moedig de dood tegemoet ging. Ze moest voelen, dat het leven uit haar langzaam verdween.’

Frank Fournier

Drie uren na het nemen van de foto, kwam Omayra om het leven. Toen de foto in bredere kring verscheen, vroeg iedereen Fournier: ‘Waarom heb je haar niet geholpen?’ Fournier kon er alleen op antwoorden, dat het onmogelijk was. Er kwam ook een televisiezender om de laatste woorden van Omayra vast te leggen. De wereld had er bezwaren tegen, omdat de moderne technologie het beeld van het ellendige meisje meteen verspreidt, maar het kon haar niet redden. Volgens Fournier is een woedende reactie beter dan geen reactie. De regering van Colombia werd twee maanden voor de ramp al door vulkanologen gewaarschuwd, maar ze deed niets, waardoor 22 000 mensen omkwamen.

'Er zijn honderdduizenden kleine meisjes als Omayra – belangrijke verhalen over armen en hulplozen , waarover wij, fotograven, de wereld moeten informeren.'

Frank Fournier

Archief van de WPP: http://www.archive.worldpressphoto.org/search/layout/result/indeling/detailwpp/form/wpp/start/4/q/ishoofdafbeelding/true/trefwoord/photographer_formal/Fournier%2C%20Frank

Geen opmerkingen:

Een reactie posten