XIII
Taal en
macht
Je hoort vaak zeggen kennis is macht. Hetzelfde geldt voor
taal. Hoe beter je de taal beheerst, des te efficiënter je het gedrag van
mensen kunt beïnvloeden. Mensen zijn van nature gedragsbeïnvloeders. Ze streven
er systematisch naar het gedrag van anderen te sturen. Er bestaan echter ook
professionele beïnvloeders van menselijk gedrag, zoals psychologen,
psychiaters, reclamemakers en niet te vergeten politici. Laten we de laatste
groep eens onder de loep nemen, met name de extremisten. Bij hen komt de
manipulatie het duidelijkst tot uiting. Gilbert Collard, een vooraanstaand lid
van het extreem rechtse Front National beweerde enige tijd geleden dat het
woord populisme geen negatieve maar
een positieve bijklank heeft. Volgens deze advocaat betekent het dat je je
rechtstreeks tot het volk richt en het volk is de basis van de natie. Deze
uitspraak is manipulatief om ten minste twee redenen. Ten eerste gaat hij
stilzwijgend uit van het aanvechtbare idee dat er een onbetwistbare definitie
zou bestaan van volk. En ten tweede
‘vergeet’ hij dat er onder specialisten in de geopolitiek een duidelijke
definitie wordt gehanteerd voor het woord populisme,
namelijk mensen vertellen wat ze graag willen horen door ze op te zetten tegen
de intellectuele elite. Deze vorm van gedragsbeïnvloeding komt in een
interessant daglicht te staan wetende dat Collard als advocaat zelf ook tot
deze elite behoort. Soms valt de manipulator faliekant door de mand. De
extreem-linkse Arlette Laguiller deelde na de instorting van de Twin Towers op
11 september 2001 mee dat de Amerikanen hiermee hun verdiende loon hadden gekregen. Als zogenaamde verdedigster van
het humanistisch gedachtegoed heeft zij zich met deze
uitspraak voor vele linksen definitief gediskwalificeerd. Misschien is het dan
beter de publieke opinie woordeloos te manipuleren, zoals de Palestijnse leider
Yasser Arafat die, terwijl Laguiller haar uitspraak deed, zijn bloed gaf voor
de Amerikaanse slachtoffers.
